Verhoging molen Edens Winschoten

Om de molen te verhogen is deze bij de voet afgezaagd en hierna 3 meter opgevijzeld. Snetselaar verzorgde het constructief advies en tekende de staalconstructie uit na het inmeten van de molen.

Molen Edens is oorspronkelijk in 1763 gebouwd en is de oudste windmolen in de provincie Groningen. Het is een rijksmonument en één van de drie resterende molens in Winschoten. Van oorsprong was het een korenmolen en de molen staat bekend als een achtkantige bovenkruier met stelling. De inrichting van de molen is vaak gewijzigd en bekend is dat de molen in de 19e eeuw al een keer is opgehoogd. Dat is te zien in de bouwvorm. Hoe dat toen is gedaan, is helaas niet bekend.

De molen kan nog altijd als windmolen functioneren. Aan het eind van de vorige eeuw is steeds meer aandacht gekomen voor de omgeving van de molens in Nederland. Hoge bebouwing zorgt voor onvoldoende wind voor de wieken, waardoor het draaien wordt belemmerd en zelfs gevaar ontstaat voor de omgeving. Tevens wordt het zicht op de molen ontnomen.
Eigenlijk kan een molen niet meer worden gebruikt als teveel hoge bebouwing wind wegneemt.

Om bescherming aan de molens te bieden, is landelijk de zogenaamde molenbiotoop ontwikkeld. Deze formuleert een normering voor een cirkel, waarbinnen geen bebouwing mag komen, die hoger is dan de stelling van de molen (dit is de houten opbouw, waar men nog kan staan). Zowel het rijk, de provincie als de gemeente Winschoten hanteren deze biotoop.

De hoogte van de stelling van Molen Edens bedraagt 10 meter en de omvang van de cirkel bedraagt 240 meter. De molenbiotoop sluit dus hogere bebouwing dan 10 meter uit.

Omdat de molen dichtbij het centrum van Winschoten staat, wat feitelijk begint bij het Oldambtplein, bleek deze cirkel belemmerend te werken voor ontwikkelingen aldaar. Diverse beleidsstukken van de gemeente, zoals de Structuurvisie en de Centrumvisie gaven een richting aan voor hogere bebouwing dan die 10 meter. Concreet was er reeds een bouwplan op de hoek van het Oldambtplein en de Zeeheldenstraat, waarvan de hoogte 13 meter bedroeg.

De gemeenteraad heeft in september 2003 besloten de molen op te hogen om zodoende het bouwplan te kunnen realiseren en ruimte te bieden voor meer ontwikkelingen in de omgeving van Molen Edens. De gemeente is nadien de voorbereiding voor het ophogen begonnen en heeft het werk in december 2005 gegund aan de Edensgroep. Inmiddels is het bouwplan gerealiseerd (het appartementencomplex ''Het Boegbeeld''). Overigens kon ook een ander bouwplan (dat aan de Nassaustraat 39-41) met een hoogte van 12 meter hierdoor gerealiseerd worden.